Legal Bulletin Of The Law Office Of Adam Polowiec (27 July – 2 August 2015)

We would like to present the next issue of legal bulletin of the Law Office of Adam Polowiec.
What you will find here is some information about the new provisions of law and the projects of amendments to acts, but also case-laws including the case laws of Supreme Court, Constitutional Tribunal and European Court of Justice.

Nowe Prawo

POSTĘPOWANIE CYWILNE ORAZ PRAWO RODZINNE I OPIEKUŃCZE

Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2015 r., poz. 1062) –wejdzie w życie z dniem 29 sierpnia 2015 r.

W ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 583) zmianie ulegnie brzmienie art. 58, art. 107.

W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101, z późn. zm.) zmianie ulegnie brzmienie art. 509, w art. 5821 dodaje się § 4, art. 7562.

 

KRAJOWY REJESTR KARNY

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie udzielania informacji o osobach oraz o podmiotach zbiorowych na podstawie danych zgromadzonych w Krajowym Rejestrze Karnym (Dz. U. z 2015 r., poz. 1025) – wejdzie w życie 7 sierpnia 2015 r.

 

KSIĘGI WIECZYSTE

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 8 lipca 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1040) – wejdzie w życie z dniem 27 sierpnia 2015 r.

W rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 listopada 2013 r. w sprawie Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych (Dz. U. poz. 1407 oraz z 2014 r. poz. 791) zmianie ulegnie brzmienie § 7b ust. 2 i 3, §16 ust. 1, §17.

 

PRAWO CELNE

Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 14 lipca 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu złożenia zabezpieczenia w formie depozytu w gotówce (Dz. U. z 2015 r., poz. 1057) – wejdzie w życie z dnia 1 października 2015 r.

 

SAMORZĄD GMINNY

Ustawa z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1045) – wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2016 r., z wyjątkiem:

1) art. 57, który wchodzi w życie z dniem 29 lipca 2015 r.,

2) art. 25, art. 29 pkt 1-10, pkt 11 w zakresie art. 88, art. 89 i art. 90 ust. 1 oraz pkt 12, art. 32, art. 34, art. 37, art. 44, art. 51, art. 53 i art. 55 ust. 2-4, które wchodzą w życie z dniem 28 sierpnia 2015 r.

W ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594, z późn. zm.) zmianie ulegnie brzmienie art. 4e, art. 64 ust. 1, art. 67, art. 68,

dodany zostanie art. 4ea, art. 10a-10d, w art. 17 ust. 2, w art. 20 ust. 2ba, art. 67a, art. 67b, art. 73b.

W ustawie z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 235, poz. 2000, z późn. zm.) dodany zostanie w art. 2a pkt 4a.

W ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2012 r. poz. 1356, z późn. zm.) zmianie ulegnie brzmienie art. 91, art. 92,art. 18, art. 181.

W ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r. poz. 86 i 211) zmianie ulegnie brzmienie art. 4 ust. 1 pkt 1, art. 4a, art. 6, art. 16 ust. 7 pkt 2, art. 18, dodany zostanie art. 1a.

W ustawie z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 1381 oraz z 2014 r. poz. 40) zmianie ulegnie brzmienie art. 1, art. 3, art. 6a, art. 4, art. 6a, art. 6c, art. 12, art. 13c, art. 13 d ust. 4, dodany zostanie art. 13f, uchylony zostanie art. 13a.

W ustawie z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz. U. z 2011 r. Nr 270, poz. 1599, ze zm.) zmianie ulegnie art. 49a ust. 1.

W ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2015 r. poz. 355 i 529) zmianie ulegnie art. 62 ust. 2.

W ustawie z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2014 r. poz. 1402 i 1822 oraz z 2015 r. poz. 529) zmianie ulegnie brzmienie art. 91a ust. 2.

W ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 849, z późn. zm.) zmianie ulegnie brzmienie art. 1a, art. 2, art. 3, art. 5, art. 6, art. 7, art. 9, art. 10, art. 15, art. 17, art. 19 pkt 2, w załączniku nr 2, w załączniku nr 3.

W ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz. U. z 2013 r. poz. 1340, z późn. zm.) zmianie ulegnie art. 57a ust. 6.

W ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) zmianie ulegnie brzmienie art. 5 ust. 9.

W ustawie z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1113 oraz z 2013 r. poz. 1646) zmianie ulegnie art. 1 ust. 2.

W ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r. poz. 330, z późn. zm.) zmianie ulegnie brzmienie art. 4 ust. 5, art. 11 ust. 2.

W ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2013 r. poz. 1399, z późn. zm.) zmianie ulegnie brzmienie art. 9x ust. 1 pkt 5, art. 9xa pkt 3, art. 9y, art. 9z, art. 9zb, art. 9zc, art. 9zd ust. 2, dodany zostanie art. 9xb.

W ustawie z dnia 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (Dz. U. z 2009 r. Nr 67, poz. 569, z późn. zm.) zmianie ulegnie brzmienie art. 42 ust. 4a.

W ustawie z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 45, poz. 236) zmianie ulegnie brzmienie art. 5.

W ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.) zmianie ulegnie brzmienie art. 72 ust. 4, dodany zostanie w art. 79 ust. 3a, art. 79c.

W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. – Prawo o ustroju sądów wojskowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 952, z późn. zm.) zmianie ulegnie brzmienie art. 28 § 1.

W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz.U. z 2015 r. poz. 790) zmianie ulegnie brzmienie art. 16 ust. 2.

W ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2013 r. poz. 595, z późn. zm.) zmianie ulegnie brzmienie rozdziału 7, art. 65 ust. 1, art. 67, art. 68, art. 69 ust. 2,

dodany zostanie art. 3ca, art. 3cb, art. 6a-6d, art. 9 ust. 5, w art. 15 ust. 10, w art. 32 ust. 5, art. 67a, art. 67b, art. 72a-72c, uchylony zostanie art. 74.

W ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2013 r. poz. 596, z późn. zm.) dodany zostanie art. 8c-8f.

W ustawie z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 197, poz. 1172 i Nr 232, poz. 1378) zmianie ulegnie brzmienie art. 13 pkt 3.

W ustawie z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 626) zmianie ulegnie brzmienie art. 1, art. 2, art. 6 ust. 1 pkt 7, art. 9, art. 10, art. 11, art. 12, dodany zostanie w art. 3 ust. 1 pkt 1a.

W ustawie z dnia 15 września 2000 r. o referendum lokalnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 706 oraz z 2014 r. poz. 1871) zmianie ulegnie brzmienie art. 14 ust. 4, w rozdziale 3 dodany zostanie art. 14a.

W ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 1232, z późn. zm.) zmianie ulegnie brzmienie art. 402 ust. 5.

W ustawie z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 465) zmianie ulegnie brzmienie art. 2, art. 6, art. 4, art. 6, art. 7 ust. 6, dodany zostanie art. 6a.

W ustawie z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2015 r. poz. 513 i 789) zmianie ulegnie brzmienie art. 4, art. 41.

W ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r. poz. 163 i 693) dodany zostanie art. 111a, art. 112a, art. 113a, art. 113b.

W ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. poz. 627, z późn. zm.) zmianie ulegnie brzmienie art. 5, art. 83, art. 84-86, art. 87, art. 88-90, art. 104 ust. 19, art. 114 ust. 3, art. 118b pkt 4 lit. c, art. 124, dodany zostanie w art. 17 ust. 3a, w art. 24 ust. 3a, art. 83a-83f, art. 87a, art. 87b, uchylony zostanie art. 79, art. 82, w art. 131 uchyla się pkt 6.

W ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1025, z późn. zm.) w art. 95 w ust. 1 w pkt 7 kropkę zastępuję się średnikiem i dodaje się pkt 8.

W ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2014 r. poz. 94, z późn. zm.) zmianie ulegnie brzmienie art. 132.

W ustawie z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235, z późn. zm.) zmianie ulegnie brzmienie art. 21 w ust. 2 w pkt 24 lit. f i g.

W ustawie z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2014 r. poz. 1202) zmianie ulegnie brzmienie art. 43a.

W ustawie z dnia 24 kwietnia 2009 r. o inwestycjach w zakresie terminalu regazyfikacyjnego skroplonego gazu ziemnego w Świnoujściu (Dz. U. z 2014 r. poz. 1501) zmianie ulegnie brzmienie art. 16.

W ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, z późn. zm.) zmianie ulegnie brzmienie art. 53, art. 54.

W ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie Celnej (Dz. U. z 2015 r. poz. 990) zmianie ulegnie brzmienie art. 123 ust. 6.

W ustawie z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 880) zmianie ulegnie brzmienie art. 61 ust. 1.

W ustawie z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 5, poz. 13, z późn. zm.) zmianie ulegnie brzmienie art. 4, art. 7, art. 9, art. 11, art. 13, art. 37.

W ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112, z późn. zm.) zmianie ulegnie brzmienie art. 390a, art. 470.

W ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2015 r. poz. 155 i 541) po art. 18a dodaje się art. 18b.

W ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz. U. z 2013 r. poz. 1457) zmianie ulegnie brzmienie art. 9a ust. 1.

W ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o systemie informacji oświatowej (Dz. U. z 2015r. poz. 45, 357 i 855) zmianie ulegnie brzmienie art. 3 w ust. 1 w pkt 2 lit. i, art. 9 pkt 2 lit. b, art. 41 ust. 2, art. 59, art. 60 ust. 2, art. 68 ust. 2, art. 68a ust. 1, art. 72 ust. 1, art. 106 pkt 3.

W ustawie z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 332) zmianie ulegnie brzmienie art. 18a, art. 93, art. 94, dodany zostanie art. 18aa, art. 18c, art. 93a, art. 94a, uchylony zostanie w art. 97 ust. 2, w art. 180 pkt 8, w art. 196 ust. 2.

W ustawie z dnia 29 czerwca 2011 r. o przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie obiektów energetyki jądrowej oraz inwestycji towarzyszących (Dz. U. Nr 135, poz. 789, z 2012 r. poz. 951 oraz z 2014 r. poz. 40) zmianie ulegnie brzmienie art. 16.

W ustawie z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21, z późn. zm.) zmianie ulegnie brzmienie art. 41 ust. 6.

 

Orzecznictwo

Trybunał Konstytucyjny; Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej

WYWŁASZCZENIE NIERUCHOMOŚCI

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 136 ust. 3 zdanie pierwsze ustawy z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami w zakresie, w jakim uzależnia przewidziane w nim żądanie byłego współwłaściciela wywłaszczonej nieruchomości lub jego spadkobierców od zgody pozostałych byłych współwłaścicieli nieruchomości lub ich spadkobierców, jest niezgodny z art. 64 ust. 1 i 2 w związku z art. 21 ust. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji. Ponadto Trybunał Konstytucyjny postanowił umorzyć postępowanie w pozostałym zakresie. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, zaskarżona regulacja stanowi nadmierne ograniczenie praw poszczególnych byłych współwłaścicieli wywłaszczonej nieruchomości (ich spadkobierców). Nakłada bowiem na wnioskodawcę obowiązek uzyskania zgody na zwrot nieruchomości od pozostałych uprawnionych, często nieznanych mu co do tożsamości i miejsca pobytu, z którymi po wywłaszczeniu nic już go nie wiąże. Jednocześnie organy administracyjne nie są zobligowane do podejmowania jakichkolwiek działań zmierzających do zapewnienia możliwości udziału w postępowaniu wszystkich osób zainteresowanych. Rozwiązanie to nie jest usprawiedliwione potrzebą bezpieczeństwa finansowego państwa m.in. z tego względu, że dotyczy nieruchomości, które okazały się być zbędne dla celu, w jakim dokonano wywłaszczenia i łączy się z koniecznością zwrotu przez osoby odzyskujące udział w nieruchomości, zwaloryzowanego odszkodowania lub nieruchomości zamiennej. W ocenie Trybunału, usunięcie zaskarżonego rozwiązania z obrotu prawnego nie wpłynie także negatywnie na spójność systemu prawa – w razie zwrotu części udziałów w nieruchomości powstanie współwłasność prywatno-publiczna, która na wniosek każdego ze współwłaścicieli może zostać zniesiona. Bezwzględny zaś obowiązek współdziałania wszystkich osób uprawnionych nie stanowi jedynego sposobu ochrony praw tych osób, które nie ubiegają się o zwrot należnych im udziałów w danej nieruchomości. Trybunał uznał, że kwestionowane rozwiązanie prowadzi także do niesprawiedliwego zróżnicowania praw osób uprawnionych do żądania zwrotu nieruchomości. W sytuacji, gdy wnioskodawcą jest jedyny były właściciel (jedyny spadkobierca), postępowanie zwrotowe jest znacznie tańsze, prostsze i szybsze w porównaniu do tego, gdy uprawnionych jest kilku byłych współwłaścicieli (wielu spadkobierców). Odmienne traktowanie tych podmiotów nie ma podstaw konstytucyjnych. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, restytucja współwłasności, której pozbawiono w sposób sprzeczny z prawem powinna – co do zasady – polegać na równoczesnym zwrocie w jednym postępowaniu wszystkich udziałów w wywłaszczonej nieruchomości. Jeżeli jednak w danym stanie faktycznym jest to niemożliwe albo nadmiernie utrudnione, ustawa powinna umożliwiać realizację indywidualnych roszczeń poszczególnych osób uprawnionych. Tylko w ten sposób można bowiem zapewnić, że wywłaszczenie będzie odbywało się – jak wymaga tego konstytucja – jedynie w ostateczności, gdy jest to konieczne dla realizacji celu publicznego. Brak współdziałania wszystkich byłych współwłaścicieli (ich spadkobierców) w postępowaniu zwrotowym nie usprawiedliwia natomiast praktycznie bezterminowego gospodarowania przez podmioty publiczne nieruchomościami, które okazały się zbędne lub nieprzydatne i na których nie można także zrealizować innego celu publicznego. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, prawidłowa realizacja niniejszego wyroku będzie wymagała od ustawodawcy rozważenia konieczności podjęcia działań legislacyjnych na dwóch komplementarnych płaszczyznach. Konieczne jest przyznanie samodzielnej legitymacji procesowej w postępowaniu zwrotowym każdemu z byłych współwłaścicieli nieruchomości (spadkobiercy), tak aby mogli oni w sposób autonomiczny dochodzić swoich roszczeń niezależnie od stanowiska pozostałych uprawnionych. Należy też w postępowaniu zwrotowym zapewnić ochronę praw także tych osób, które nie wystąpiły z wnioskiem o zwrot udziału w nieruchomości, a są do tego uprawnione. Odpowiedzialność za poinformowanie tych osób o możliwości przyłączenia się do toczącego się postępowania zwrotowego oraz uzyskania ich ostatecznego stanowiska powinna spoczywać na organach, ponieważ to one (a nie wnioskodawca) są zobowiązane do naprawienia skutków nieprawidłowego wywłaszczenia – Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 lipca 2015 r. sygn. akt SK 26/14.