Biuletyn Prawniczy Kancelarii Radcy Prawnego Adam Polowiec (5 marca 2018 r. – 18 marca 2018 r.)

Przedstawiamy kolejny numer biuletynu prawniczego Kancelarii Radcy Prawnego Adam Polowiec. Znajdą w nim Państwo informacje na temat nowych przepisów prawa oraz projektowanych nowelizacji, jak również orzecznictwo, w tym Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego, czy też Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

 _____Nowe Prawo

KODEKS POSTĘPOWANIA CYWILNEGO
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie trybu zakładania i udostępniania konta w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe (Dz. U. z 2018 r., poz. 533) – weszło w życie z dniem 15 marca 2018 r.
W rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 kwietnia 2016 r. w sprawie trybu zakładania i udostępniania konta w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe (Dz. U. poz. 637 oraz z 2017 r. poz. 267 i 1699) zmianie uległo brzmienie § 1, dodaje się § 7a, w § 8 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2.

PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 lutego 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz. U. z 2018 r., poz. 504) – wejdzie w życie z dniem 23 marca 2018 r.
W rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz. U. poz. 1340) w załączniku nr 3 do rozporządzenia uchyla się pkt 10.

PRAWO FARMACEUTYCZNE
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 lutego 2018 r. w sprawie ciągłych szkoleń farmaceutów zatrudnionych w aptekach lub hurtowniach farmaceutycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 499) – wejdzie w życie z dniem 23 marca 2018 r.

PRAWO PODATKOWE
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 lutego 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz. U. z 2018 r., poz. 480) – wejdzie w życie z dniem 21 marca 2018 r.
W rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie właściwości organów podatkowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 122) w § 15 dodaje się ust. 1a.

ŚWIADCZENIA OPIEKI ZDROWOTNEJ FINANSOWANE ZE ŚRODKÓW PUBLICZNYCH
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 lutego 2018 r. w sprawie priorytetów zdrowotnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 469) – weszło w życie z dniem 3 marca 2018 r.

ZBIOROWE ZAOPATRZENIE W WODĘ I ZBIOROWE ODPROWADZANIE ŚCIEKÓW
Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 27 lutego 2018 r. w sprawie określania taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryfy oraz warunków rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków (Dz. U. z 2018 r., poz. 472) – weszło w życie z dniem 3 marca 2018 r.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie właściwości miejscowej dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie w sprawach z zakresu zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków (Dz. U. z 2018 r., poz. 510) – weszło w życie z dniem 10 marca 2018 r.

KRAJOWY REJESTR SĄDOWY
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 5 marca 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego sposobu prowadzenia rejestrów wchodzących w skład Krajowego Rejestru Sądowego oraz szczegółowej treści wpisów w tych rejestrach (Dz. U. z 2018 r., poz. 501) – weszło w życie z dniem 15 marca 2018 r.
W rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 listopada 2014 r. w sprawie szczegółowego sposobu prowadzenia rejestrów wchodzących w skład Krajowego Rejestru Sądowego oraz szczegółowej treści wpisów w tych rejestrach (Dz. U. poz. 1667, z 2015 r. poz. 67 i 2223, z 2016 r. poz. 2226 oraz z 2017 r. poz. 1522) zmianie ulegnie brzmienie § 2 pkt 5, w § 136 w pkt 1 w lit. i średnik zastępuje się przecinkiem i dodaje się lit. j, w § 166 uchyla się pkt 3.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie ustroju i organizacji Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego oraz trybu i sposobu udzielania informacji z Rejestru, wydawania dokumentów oraz kopii dokumentów z katalogu, udostępniania dokumentów z repozytorium dokumentów finansowych, a także struktury udostępnianych informacji o podmiotach wpisanych do Rejestru (Dz. U. z 2018 r., poz. 546) – weszło w życie z dniem 15 marca 2018 r.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości opłat za udzielanie informacji, wydawanie odpisów, wyciągów i zaświadczeń z Krajowego Rejestru Sądowego oraz za udostępnianie dokumentów złożonych w postaci elektronicznej i kopii dokumentów złożonych w postaci papierowej z elektronicznego katalogu dokumentów spółek (Dz. U. z 2018 r., poz. 547) – weszło w życie z dniem 15 marca 2018 r.

KOSZTY SĄDOWE W SPRAWACH CYWILNYCH
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz. U. z 2018 r., poz. 536) – weszło w życie z dniem 15 marca 2018 r.

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE
Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 5 marca 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz. U. z 2018 r., poz. 502) – wejdzie w życie z dniem 1 kwietnia 2018 r.
W rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków (Dz. U. z 2016 r. poz. 1005) zmianie ulegnie brzmienie załącznika nr 2.

PRAWO UNII EUROPEJSKIEJ
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/308 z dnia 1 marca 2018 r. ustanawiające wykonawcze standardy techniczne zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE w odniesieniu do formatów, szablonów i definicji na potrzeby identyfikowania i przekazywania informacji przez organy ds. restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji w celu informowania Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego o minimalnym wymogu w zakresie funduszy własnych i zobowiązań kwalifikowalnych (Tekst mający znaczenie dla EOG.)
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/302 z dnia 28 lutego 2018 r. w sprawie nieuzasadnionego blokowania geograficznego oraz innych form dyskryminacji klientów ze względu na przynależność państwową, miejsce zamieszkania lub miejsce prowadzenia działalności na rynku wewnętrznym oraz w sprawie zmiany rozporządzeń (WE) nr 2006/2004 oraz (UE) 2017/2394 i dyrektywy 2009/22/WE (Tekst mający znaczenie dla EOG.)
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/309 z dnia 1 marca 2018 r. w sprawie nieodnowienia zatwierdzenia substancji czynnej propineb, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 dotyczącym wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin, oraz w sprawie zmiany załącznika do rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) nr 540/2011 (Tekst mający znaczenie dla EOG.)
Rozporządzenie Europejskiego Banku Centralnego (UE) 2018/318 z dnia 22 lutego 2018 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 1011/2012 w sprawie statystyki inwestycji w papiery wartościowe (EBC/2018/7)
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2018/344 z dnia 14 listopada 2017 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych określających kryteria dotyczące metody wyceny różnicy w traktowaniu w przypadku restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji (Tekst mający znaczenie dla EOG.)
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2018/345 z dnia 14 listopada 2017 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/59/UE w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych określających kryteria dotyczące metodyki oceny wartości aktywów i zobowiązań instytucji lub podmiotów (Tekst mający znaczenie dla EOG.)
Rozporządzenie Komisji (UE) 2018/336 z dnia 8 marca 2018 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 748/2009 w sprawie wykazu operatorów statków powietrznych, którzy wykonywali działalność lotniczą wymienioną w załączniku I do dyrektywy 2003/87/WE, poczynając od dnia 1 stycznia 2006 r., ze wskazaniem administrującego państwa członkowskiego dla każdego operatora statków powietrznych Tekst mający znaczenie dla EOG.
Sprostowanie do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2017/1259 z dnia 19 czerwca 2017 r. zastępującego załączniki I, II, III i IV do rozporządzenia (WE) nr 861/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń (Dz.U. L 182 z 13.7.2017)
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2018/389 z dnia 27 listopada 2017 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących silnego uwierzytelniania klienta i wspólnych i bezpiecznych otwartych standardów komunikacji (Tekst mający znaczenie dla EOG.)
Rozporządzenie Komisji (UE) 2018/400 z dnia 14 marca 2018 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1126/2008 przyjmujące określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do Międzynarodowego Standardu Rachunkowości (MSR) 40 (Tekst mający znaczenie dla EOG.)
Rozporządzenie Komisji (UE) 2018/401 z dnia 14 marca 2018 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 139/2014 w odniesieniu do klasyfikacji dróg startowych
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/396 z dnia 13 marca 2018 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej
Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2018/405 z dnia 21 listopada 2017 r. w sprawie sprostowania niektórych wersji językowych rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (Tekst mający znaczenie dla EOG.)
Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/408 z dnia 15 marca 2018 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) 2017/1758 ustanawiające formę i treść informacji rachunkowych, które należy przedłożyć Komisji do celów rozliczenia rachunków EFRG i EFRROW, jak również w celu monitorowania i prognozowania

ZARZĄDZENIA PREZESA NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA
Zarządzenie Nr 17/2018/DSS Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 1 marca 2018 r. w sprawie przyjmowania i rozpatrywania petycji w Narodowym Funduszu Zdrowia – wchodzi w życie z dniem następującym po dniu podpisania.
Zarządzenie Nr 21/2018/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 12 marca 2018 r. zmieniające zarządzenie w sprawie wniosków o indywidualne rozliczenie świadczeń i Bazy Rozliczeń Indywidualnych – wchodzi w życie z dniem 20 marca 2018 r.
Zarządzenie Nr 22/2018/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 14 marca 2018 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju: ambulatoryjna opieka specjalistyczna – wchodzi w życie z dniem następującym po dniu podpisania.

_____Orzecznictwo

Trybunał Konstytucyjny

SPRAWY O ŚWIADCZENIA PIENIĘŻNE Z UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO I ZAOPATRZENIA EMERYTALNEGO – OPŁATY ZA CZYNNOŚCI ADWOKACKIE
Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że wybór metody ustalania stawki minimalnej wynagrodzenia dla pełnomocnika prawnego (tak z wyboru, jak i z urzędu) należy do normodawcy, który w tym zakresie – w granicach porządku konstytucyjnego – korzysta ze znacznej swobody regulacyjnej. Przyjęcie „sztywnej” stawki kwotowej albo stawki proporcjonalnej do wartości przedmiotu sporu lub zaskarżenia samo w sobie, nie przesądza jeszcze rezultatu testu konstytucyjności, ponieważ decydujące znaczenie ma nie ustalona stawka wynagrodzenia (przekładająca się na kwotę zasądzaną tytułem zwrotu kosztów postępowania), ale wpływ całego „unormowania kosztowego” na prawa i wolności gwarantowane ustawą zasadniczą – Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 27 lutego 2018 r., sygn. akt SK 25/15.

PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA
Trybunał Konstytucyjny uznał, że art. 129 ust. 4 p.o.ś. nie stanowi najmniej dolegliwego środka. Osiągnięcie celu w postaci przewidywalności budżetowej mogłoby nastąpić także przy zakreśleniu w ustawie dłuższego terminu zawitego, dającego uprawnionym realną możliwość dochodzenia roszczeń. Można było także wykorzystać inne środki ograniczenia czasowego dochodzenia przez uprawnionych roszczeń odszkodowawczych albo roszczeń o wykup nieruchomości. W szczególności w rachubę wchodziła prekluzja, ale o dłuższym terminie, albo nawet prekluzja o krótkim terminie, ale z jednoczesnym wprowadzeniem obowiązku informacyjnego co do ograniczeń własności lub innych praw majątkowych, długości i sposobu liczenia terminu zawitego oraz wynikających z jego upływu skutków prawnych. Obowiązek ten powinien polegać na realnym i efektywnym dostarczaniu podmiotom zainteresowanym informacji, umożliwiających im podjęcie stosownych działań w celu ochrony swoich interesów. Jeżeli zatem prawodawca chciałby w analizowanym wypadku chronić wartość przewidywalności budżetowej za pomocą instytucji dawności, bez zasadniczej zmiany rozwiązania normatywnego, powinien to uczynić przyznając dłuższy termin prekluzji. Długość tego terminu powinna być określona z uwzględnieniem zasługującego na ochronę interesu publicznego oraz prywatnego osób uprawnionych. Rzecznik trafnie także wskazywał na funkcjonujące w systemie prawnym dłuższe terminy zawite w różnych działach prawa. Ich średnia długość może służyć za swoisty standard, do którego mógłby odwołać się prawodawca, projektując zmianę art. 129 ust. 4 p.o.ś. w analizowanym zakresie – Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 marca 2018 r., sygn. akt K 2/17.

PRAWO BUDOWLANE – OGRANICZENIA ZAKRESU UPRAWNIEŃ BUDOWLANYCH
Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że brak w ustawie jakichkolwiek przepisów regulujących zakres uprawnień budowlanych i ewentualnych jego ograniczeń czyni niedopuszczalnym delegowanie tej materii do unormowania w akcie rangi podustawowej. Narusza zasadę wyłączności ustawy podczas ustanawiania ograniczeń w zakresie korzystania z konstytucyjnej wolności wykonywania zawodu, przez co czyni art. 16 pkt 3 prawa budowlanego niezgodnym z art. 65 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Specjalności, w których udzielane są uprawnienia budowlane, zostały uregulowane w art. 14 prawa budowlanego. Wśród nich wymieniona została specjalność inżynieryjna kolejowa (art. 14 ust. 1 pkt 3 lit. c). Sposób redakcji art. 14 ust. 1 prawa budowlanego wskazuje, że w zakresie określonych w nim specjalności stanowi katalog zamknięty. Jedynie w ramach tych specjalności mogą być wyodrębniane specjalizacje techniczno-budowlane. Trybunał stwierdził, że w badanych przepisach rozporządzenia normodawca wprowadził zatem nowe, niewskazanych w ustawie rodzaje specjalności. Konsekwencją ich wprowadzenia było także określenie w załączniku nr 2 pod l.p. 7 i 8 wykazu kierunków studiów wyższych odpowiednich i pokrewnych dla danej specjalności oraz w załączniku nr 3 pod l.p. 5 i 6 wykazu zawodów związanych z budownictwem w ramach tych specjalności, co zdaniem Trybunału, pozostaje w sprzeczności z art. 14 ust. 1 pkt 3 lit. c prawa budowlanego. W ocenie Trybunału, wykonawczy charakter rozporządzeń i ich ścisły związek z ustawą, na podstawie której są wydawane, wyklucza samoistne regulowanie w akcie rangi podustawowej materii nieunormowanej w ustawie. Rozporządzenie, które samodzielnie kreuje przedmiot regulacji, traci związek z ustawą – Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lutego 2018 r., sygn. akt K 39/15.

Sąd Najwyższy

WAŻNOŚĆ UMOWY MAŁŻONKÓW O CZĘŚCIOWYM PODZIALE MAJĄTKU WSPÓLNEGO, ZAWARTEJ PRZED USTANOWIENIEM PRZEZ SĄD ROZDZIELNOŚCI MAJĄTKOWEJ
W sprawie o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami skład majątku wspólnego ustala się według chwili ustania wspólności majątkowej, a jego wartość według stanu tego majątku oraz cen w chwili dokonywania podziału. Umowa małżonków o częściowym podziale majątku wspólnego, zawarta przed ustanowieniem przez sąd rozdzielności majątkowej z dniem poprzedzającym zawarcie tej umowy (art. 52 § 2 k.r.o.), jest ważna. – Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 lutego 2018 r., sygn. akt III CZP 103/17.

PRZYWRÓCENIE DO PRACY I ŁĄCZNIE Z NIM DOCHODZONE WYNAGRODZENIE ZA CZAS POZOSTAWANIA BEZ PRACY
W sprawie o przywrócenie do pracy i łącznie z nim dochodzone wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy stronie reprezentowanej w postępowaniu apelacyjnym przez radcę prawnego ustanowionego z wyboru należne są koszty zastępstwa procesowego, które obejmują zarówno stawkę minimalną za prowadzenie sprawy o przywrócenie do pracy (§ 9 ust. 1 pkt 1 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych; jednolity tekst: Dz. U. z 2018 r., poz. 265), jak i stawkę minimalną za prowadzenie sprawy o wynagrodzenie za pracę (§ 9 ust. 1 pkt 2 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia) – Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2018 r., sygn. akt III PZP 5/17.