Biuletyn Prawniczy Kancelarii Radcy Prawnego Adam Polowiec (4 – 11 listopada 2013 r.)

Przedstawiamy kolejny numer biuletynu prawniczego Kancelarii Radcy Prawnego Adam Polowiec. Znajdą w nim Państwo informacje na temat nowych przepisów prawa oraz projektowanych nowelizacji, jak również orzecznictwo, w tym Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego, czy też Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Nowe Prawo

PODATKI I RACHUNKOWOŚĆ

Rozprowadzenie Ministra Finansów z dnia 29 października 2013 r. w sprawie wyrobów akcyzowych, w przypadku których podatnicy mogą stosować kwartalny okres rozliczeniowy (Dz. U. z 2013 r., poz. 1276) – weszło w życie z dniem 1 listopada 2013 r.

Rozprowadzenie Ministra Finansów z dnia 29 października 2013 r. w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku akcyzowego, deklaracji w sprawie przedpłaty akcyzy oraz informacji o wyrobach akcyzowych w składzie podatkowym (Dz. U. z 2013 r., poz. 1278) – weszło w życie z dniem 1 listopada 2013 r.

 

OCHRONA ZDROWIA

Ustawa z dnia 11 października 2013 r. o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 1290) – wejdzie w życie z dniem 21 listopada 2013 r., z wyjątkiem art. 1 pkt 1 i 4, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2014 r.

W ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r., nr 164, poz. 1027 z późn. zm.) uległo zmianie brzmienie art. 5, art. 50, art. 54, art. 57, art. 135, art. 142, art. 154, art. 156.

W ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (Dz. U. z 2011 r., nr 122, poz. 696 z późn. zm.) uległo zmianie brzmienie art. 70.

W ustawie z dnia 14 czerwca 2012 r. o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2012 r., poz. 742) uległo zmianie brzmienie art. 11.

 

PROCEDURA KARNA

Ustawa z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 1282) – wejdzie w życie z dniem 20 listopada 2013 r.

W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 1997 r., nr 89, poz. 555 z późn. zm.) uległo zmianie brzmienie art. 73, art. 245.

 

SZKOLNICTWO

Ustawa z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r., poz. 1265) – wejdzie w życie z dniem 14 listopada 2013 r., z wyjątkiem art. 1, który wejdzie w życie z dniem 1 września 2014 r.

W ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r., nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) uległo zmianie brzmienie art. 61.

W ustawie z dnia 19 marca 2009 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r., nr 56, poz. 458 z późn. zm.) zostały dodane  art. 13d i art. 13e.

 

ZAWODY PRAWNICZE

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 30 października 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie komisji egzaminacyjnej II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości do spraw odwołań od wyników egzaminu notarialnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 1280) – weszło w życie z dniem 5 listopada 2013 r.

W rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 16 lipca 2009 r. w sprawie komisji egzaminacyjnej II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości do spraw odwołań od wyników egzaminu notarialnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 1236) uległo zmianie brzmienie  §5, §7 oraz załącznika.

 

Orzecznictwo

Trybunał Konstytucyjny; Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej

DYSCYPLINARKI WETERYNARZY

Pozbawienie lekarza weterynarii, wobec którego orzeczono w drugiej instancji karę upomnienia, możliwości odwołania się do sądu od wymierzonej mu kary dyscyplinarnej, jest niezgodne z Konstytucją. Z utrwalonego orzecznictwa wynika wszak wymaganie zagwarantowania przez ustawodawcę pełnej sądowej kontroli orzeczeń dyscyplinarnych. I to bez względu na rodzaj i stopień dolegliwości zastosowanej sankcji. Każde postępowanie dyscyplinarne jest bowiem represyjne, tzn. zmierza do ukarania obwinionego. Sądowa kontrola prawidłowości postępowania dyscyplinarnego oraz rozstrzygnięć w nim wydawanych gwarantuje ochronę konstytucyjnych praw i wolności takiej osoby. Dodatkowo stanowi element nadzoru państwa nad działalnością samorządu zawodowego, jeżeli to on prowadzi postępowanie dyscyplinarne. Trybunał Konstytucyjny stwierdził więc, że zaskarżona regulacja narusza prawo do sądu i jest niezgodna z art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji. Poza tym sędziowie konstytucyjni nie znaleźli żadnego istotnego interesu, wartości czy zasad, które uzasadniałyby zróżnicowanie dostępu do sądu osób ukaranych dyscyplinarnie w zależności od wymierzonej im kary. Zaskarżony przepis nie uwzględniał więc – w ocenie Trybunału Konstytucyjnego              – standardów wynikających z art. 32 ust. 1 Konstytucji, mówiącego, że wszyscy są równi wobec prawa i mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne – wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 2 października 2013 r., sygn. akt: SK 10/13.

 

OBROŃCA Z URZĘDU

Brak sądowej kontroli zarządzenia prezesa sądu o odmowie wyznaczenia obrońcy z urzędu dla oskarżonego, który złożył wniosek w trybie art. 78 §1 kodeksu postępowania karnego (mówiącego, że oskarżony, który nie ma obrońcy z wyboru, może żądać, żeby wyznaczono mu obrońcę z urzędu, o ile w sposób należyty wykaże, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny), oraz nieuwzględnienie możliwości zaskarżenia postanowienia sądu o cofnięciu wyznaczenia obrońcy z urzędu są niezgodne z Konstytucją. Zwrócili przy tym uwagę na znaczenie prawa do obrony w procesie karnym, wynikającego z art. 42 ust. 2 Konstytucji. Prawo to jest bowiem uznawane za jedną z podstawowych zasad procedury i stanowi elementarny standard demokratycznego państwa prawnego. W związku z tym musi być realne i efektywne, a nie iluzoryczne. To zaś wymaga stworzenia jednostkom warunków, w których będą mogły z tego prawa skutecznie korzystać. Trybunał Konstytucyjny przyjął więc, że rozstrzygnięcie o przyznaniu bądź odmowie przyznania obrońcy z urzędu oskarżonemu występującemu z wnioskiem o to jest sprawą w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji. Dlatego dokonując oceny wniosku oskarżonego ubiegającego się o przyznanie mu obrońcy z urzędu z uwagi na brak możliwości poniesienia kosztów obrony z wyboru, prezes właściwego sądu rozstrzyga zarówno o formie korzystania z prawa do obrony, jak i w zasadniczym stopniu o tym, jak to prawo będzie realizowane. Rozstrzygnięcie w sprawie wyznaczenia obrońcy powinno tym samym – co do zasady – podlegać weryfikacji sądowej, zgodnie z wymogami art. 45 ust. 1 oraz art. 78 Konstytucji. Ewentualne odstępstwo od zasady zaskarżalności byłoby możliwe jedynie przy założeniu, że da się uzasadnić szczególnymi okolicznościami legitymowanymi konstytucyjnie. Podobnie cofnięcie wyznaczenia obrońcy z urzędu na art. 78 §2 k.p.k. (który mówi, że sąd może cofnąć wyznaczenie obrońcy, jeżeli okaże się, że nie istnieją okoliczności, na podstawie których go wyznaczono) dotyczy kwestii o zasadniczym znaczeniu z punktu widzenia realizacji przez oskarżonego przysługującego mu prawa do obrony w procesie karnym. Determinuje bowiem sytuację procesową oskarżonego, przesądzając o konieczności zmiany sposobu korzystania przez niego z gwarancji prawa do obrony w znaczeniu formalnym. A to dla tego, że w sytuacji braku wyznaczenia obrońcy z wyboru i cofnięcia wyznaczenia obrony z urzędu oskarżony będzie musiał samodzielnie przedstawiać przed sądem swoją sprawę – wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 października 2013 r., sygn. akt: K 30/11.