Biuletyn Prawniczy Kancelarii Radcy Prawnego Adam Polowiec (5 – 11 listopada 2012 r.)

Przedstawiamy Wam kolejny numer biuletynu prawniczego Kancelarii Radcy Prawnego Adam Polowiec. Znajdą w nim Państwo informacje na temat nowych przepisów prawa oraz projektowanych nowelizacji, jak również orzecznictwo, w tym Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego, czy też Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Nowe Prawo

PRAWO KONSUMENCKIE

Ustawa z dnia 14 września 2012 r. o zmianie ustawy o kredycie konsumenckim oraz ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz. U. z 2012 r., poz. 1193) – wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.

W ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2011 r., nr 126, poz. 715, nr 165, poz. 984 i nr 201, poz. 1181) uległo zmianie brzmienie załącznika nr 4.

W ustawie z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz. U. z 2012 r., poz. 768 i 769) uległo zmianie brzmienie art. 16.

Ustawa z dnia 10 października 2012 r. o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2012 r., poz. 1209) – wejdzie w życie z dniem 20 listopada 2012 r.

W ustawie z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 2011 r., nr 43, poz. 226 z późn. zm.) uległo zmianie brzmienie art. 35a, art. 40, art. 42, art. 53.

SZKOLNICTWO WYŻSZE

RozporządzenieMinistra Edukacji Narodowej z dnia 26 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli (Dz. U. z 2012 r., poz. 1196) – weszło w życie z dniem 31 października 2012 r. z wyjątkiem §1 pkt 5, który wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.

W rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli (Dz. U. z 2009 r., Nr 200, poz. 1537 i nr 218, poz. 1701) uległo zmianie brzmienie §7, §11 – 13, §15, §16, §18, §21 – 23, §25, został uchylony §17.

MATERIAŁY WYBUCHOWE

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 19 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji, transporcie wewnątrzzakładowym oraz obrocie materiałów wybuchowych, w tym wyrobów pirotechnicznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 1202) – wejdzie w życie z dniem 1 lutego 2013 r.

W rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy produkcji, transporcie wewnątrzzakładowym oraz obrocie materiałów wybuchowych, w tym wyrobów pirotechnicznych (Dz. U. z 2003 r., Nr 163, poz. 1577) uległo zmianie brzmienie §2 – 5, §12, §13, §42 – 44, §46, §48, §51 oraz został uchylony §47.

ZAWODY PRAWNICZE

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wyznaczania patronów koordynatorów oraz patronów poszczególnych praktyk i staży (Dz. U. z 2012 r., poz. 1207) – wejdzie w życie z dniem 15 listopada 2012 r.

W rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2009 r. w sprawie wyznaczania patronów koordynatorów oraz patronów poszczególnych praktyk i staży (Dz. U. z 2009 r., nr 143, poz. 1172 oraz z 2010 r., nr 49, poz. 292) uległo zmianie brzmienie §3.

OCHRONA ZDROWIA

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego sposobu ustalania kosztów czynności związanych z pobieraniem, przechowywaniem, przetwarzaniem, sterylizacją i dystrybucją komórek, tkanek i narządów (Dz. U. z 2012 r., poz. 1215) – wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2013 r., z wyjątkiem §1 pkt 7 lit. a, b i d, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2014 r.

W rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 22 marca 2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu ustalania kosztów czynności związanych z pobieraniem, przechowywaniem, przetwarzaniem, sterylizacją i dystrybucją komórek, tkanek i narządów (Dz. U. z 2010 r., nr 53, poz. 319) uległo zmianie brzmienie §6 – 8, §11 – 15 oraz załączników nr 1 i 2.

Orzecznictwo

Trybunał Konstytucyjny; Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej

REKOMPENSATY DLA ZABURZAN

Uzależnienie prawa do rekompensaty od zamieszkiwania przez byłego właściciela nieruchomości zabużańskich na kresach wschodnich 1 września 1939 r. jest niezgodne z Konstytucją – uznali sędziowie Trybunału Konstytucyjnego. Prawo do rekompensaty za mienie pozostawione za Bugiem jest publicznoprawnym prawem majątkowym o charakterze socjalno-odszkodawawczym. Podlega ochronie na podstawie art. 64 Konstytucji. Przesłanka zamieszkiwania przez dawnych właścicieli nieruchomości na byłym terytorium polskim w chwili wybuchu II Wojny Światowej jest ograniczeniem tego prawa. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, jest ona nadmiernie restrykcyjna. W Polsce międzywojennej zakres ochrony własności nieruchomości nie był w żaden sposób uzależniony od miejsca zamieszkania, a ówcześnie obowiązujące przepisy dopuszczały posiadanie kilku takich miejsc. Trybunał Konstytucyjny podkreślił więc, że ustawodawcy przysługuje stosunkowo szeroka swoboda określania zasad i form rekompensat za mienie zabużańskie, ale nie oznacza to automatycznej aprobaty dla każdego kryterium dostępu do tych świadczeń, które pozwala na ich dostosowanie do możliwości budżetu państwa. Nawet niewielkie kwoty mogą bowiem i powinny być dzielone na podstawie przepisów spełniających standardy konstytucyjne – wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 października 2012 r., sygn. akt: SK 11/12.

EWIDENCJA PLACÓWEK DOSKONALĄCYCH

Obowiązek prowadzenia przez samorząd województwa ewidencji niepublicznych placówek doskonalenia nauczycieli jest zgodny z Konstytucją. Skoro bowiem samorząd województwa jest zobowiązany do prowadzenia zestawień publicznych placówek doskonalenia nauczycieli o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym, to z ustawy o systemie oświaty wynika również obowiązek ewidencjonowania placówek niepublicznych – wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 października 2012 r., sygn. akt: U 1/10.

ALIMENTY DLA MAŁŻONKA

Zobowiązanie małżonka wyłącznie winnego rozwodu do alimentowania małżonka niewinnego, którego sytuacja materialna w istotny sposób pogorszyła się na skutek rozwodu, jest zgodne z konstytucją – orzekł Trybunał Konstytucyjny. Sąd uznał, że regulacja stanowiąca takie prawo nie jest nadmierną ingerencją w prawa majątkowe małżonka zobowiązanego do alimentacji. Wina rozkładu pożycia jest uzasadnioną przesłanką przyznawania tego świadczenia, ponieważ koresponduje z zasadami prawa rodzinnego i realizuje konstytucyjne zasady ochrony i opieki państwa nad małżeństwem. Dlatego też zasługuje na aprobatę z punktu widzenia sprawiedliwości społecznej (art. 2 Konstytucji). Rozwiązanie jest tym bardziej słuszne, że w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym istnieją mechanizmy pozwalające zapobiec nadużywaniu tej instytucji. Małżonek zobowiązany ma przyczyniać się jedynie do zaspokojenia uzasadnionych potrzeb małżonka uprawnionego, a alimenty mogą być przyznawane tylko wtedy, kiedy pogorszenie sytuacji majątkowej uprawnionego jest istotne i można je uznać za bezpośredni skutek rozwodu. Dodatkowo, zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku alimentacyjnego, jeśli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, a także wolno mu wnosić o zmianę orzeczenia w tym zakresie. Brak ustawowego ograniczenia w czasie rozszerzonego obowiązku alimentacyjnego stanowi racjonalną konsekwencję założeń ustrojodawcy dotyczących instytucji małżeństwa. Biorąc ślub, każdy z małżonków dobrowolnie przyjmuje bowiem na siebie zobowiązanie do zaspokajania potrzeb rodziny, które w założeniu (w prawidłowo funkcjonującym małżeństwie) ma trwać dożywotnio. W wypadku rozwodu z winy jednego małżonka taka relacja zostaje przedwcześnie skrócona jednostronną decyzją. W przypadku więc, gdy małżonek uprawniony poświęcił swoją karierę zawodową dla dobra rodziny, pogorszenie jego sytuacji majątkowej będzie najczęściej miało charakter trwały i nieodwracalny. Dlatego może powodować konieczność dożywotnej alimentacji – wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 października 2012 r., sygn. akt: SK 27/12.

Sąd Najwyższy

KOSZTY PROCESU

Celowe i niezbędne koszty przejazdu profesjonalnego pełnomocnika strony w celu wzięcia udziału w rozprawie wchodzą w skład kosztów procesu (art. 98 §1 i 3 k.p.c.) – uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 2012 r., sygn. akt: III PZP 4/12.

Projekty, Nowelizacje, Zmiany

PRAWO PRACY I UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

Nie tylko macierzyński będzie wydłużony

Od dnia 1 stycznia 2013 r. rodzice będą mogli skorzystać z dłuższego o miesiąc urlopu wychowawczego i zyskają możliwość dzielenie go na pięć części.